Giá thịt heo đang ở mức rất cao và có xu hướng tăng thêm vào dịp Tết. Trước tình hình đó, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng, Bộ Nông nghiệp cần phải quyết liệt hơn nữa để thay đổi tình trạng này, thay vì chỉ đưa ra các văn bản.
Nhận định tình hình, ông Phú đánh giá, khó khăn chính về bình ổn giá chính là nguồn cung thịt heo trong nước bị thiếu hụt do dịch bệnh. Mặt khác, một số nơi hết dịch cũng rụt rè để tái đàn, thịt nhập khẩu cũng chỉ có hạn và thói quen tiêu dùng của người dân cũng chưa mặn mà.
Tuy nhiên, điều đáng nói, theo ông Phú, là vai trò của cơ quan chức năng còn nhiều vấn đề. Ví dụ như việc, trước tình hình giá cả thịt heo có những diễn biến bất lợi cho giá cả và thị trường tiêu dùng, Chính phủ đã có công văn phê bình Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về việc đã để xảy ra tình hình trên. Sau khi có công văn của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp trong 3 ngày đã có 5 văn bản gửi các bộ ngành địa phương – doanh nghiệp đề nghị phối hợp để bình ổn giá thịt heo trong giai đoạn hiện nay.
Tuy nhiên, dù đã có nhiều văn bản nhưng thịt heo vẫn leo thang từng ngày. Một số địa phương trong nước, từ ngày 18/12 – 22/12/2019, giá cả đã chạm ngưỡng 95 – 100 nghìn đồng/kg hơi. Giá thịt bán lẻ ở thị trường loại ngon nhất đã lên đến 230 – 250 nghìn đồng/kg. Như vậy giá cả lợn hơi đến nay đã tăng hơn 50% so với trước khi có dịch bùng phát ở Việt Nam.
Trong một hội nghị gần đây, ông Phú đã nêu ra việc, Bộ Nông nghiệp có báo cáo tình hình rằng: “Giá thịt heo hiện nay thì nước nào cũng tăng cả”.
Điều đó, theo vị chuyên gia, là chính xác, nhưng chưa thật đầy đủ. “Bởi nếu để tình trạng kéo dài giá cả thịt heo vẫn tiếp tục tăng lên nữa cho đến Tết và sau Tết thì quả là không ổn”, ông Phú nói.
Giá heo tăng nhanh sẽ tác động đến túi tiền của người tiêu dùng, khó khăn trong kinh doanh thịt lợn mà còn kéo theo việc tăng giá của hàng loạt các hàng hóa dịch vụ khác như thịt gà, thịt bò, cá tươi, trứng, bún bánh phở,...tăng giá từ 5-10% so với trước.
Một sự tăng giá dây chuyền theo các chuyên gia kinh tế sẽ không có lợi cho công tác bình ổn giá của Nhà nước và những biến động không có lợi của chỉ số CPI năm 2019 và cả năm 2020, nếu không được khắc phục một cách cơ bản.
Dịch heo đã xuất hiện sớm từ tháng 2/2019 đến nay, số lượng heo tiêu hủy hàng triệu con, số địa phương bị dịch lan sang hầu hết các tỉnh thành trong cả nước. Nhưng vị chuyên gia này bức xúc vì trong những tháng qua, không có những đề xuất một cách cụ thể để bù đắp lượng thịt heo bị tiêu hủy từ Bộ Nông nghiệp.
“Thậm chí cả trong vấn đề nhập khẩu heo, đến nay chúng ta vẫn đang loay hoay xem nhập khẩu bao nhiêu, đánh thuế thế nào, và doanh nghiệp nào đủ điều kiện nhập thịt heo”, chuyên gia khẳng định.
Thông tin thêm về thị trường Trung Quốc, ông Vũ Vinh Phú chia sẻ, so sánh thì luôn luôn khập khiễng nhưng những bài học về bình ổn giá thịt heo ở Trung quốc cho thấy, họ đã chủ động hơn và tổ chức thực hiện mạnh mẽ hơn. Trung Quốc đã chủ động dự trữ hàng trăm nghìn tấn thịt heo lạnh, mua dự trữ ở trong cộng đồng một số lượng heo sống nhất định. Thực tế khi có biến động về giá, họ đã chủ động xuất kho heo lạnh ra để bán, góp phần bình ổn thị trường tiêu dùng.
Điều đó cho thấy, vấn đề bình ổn giá thịt heo ở Việt Nam đã không đạt được những kết quả như mong muốn.
Cuối cùng, ông Phú khẳng định, bình ổn giá là phải chủ động dự trữ, nắm lực lượng hàng hóa từ khi chưa có dịch xảy ra, chứ không phải bình ổn giá chủ yếu bằng những công văn giấy tờ mà không tổ chức thực hiện một cách kiên quyết, mạnh mẽ và hiệu quả.
Qua thực tế công tác bình ổn giá thịt heo trong những tháng cuối năm 2019 cho ta thấy, Bộ Nông nghiệp cần phải rút ra những bài học sâu sắc trong công tác này nhằm giải quyết tốt những biến động về giá cả thịt heo và giá cả những mặt hàng thiết yếu ở thị trường Việt Nam trong những thời gian tới.
Thế Hưng
