Thưa ông, NLĐ đang băn khoăn là có DN nói trả lương tháng 13 là thưởng Tết. Ông có ý kiến gì về việc này?
- Lương của NLĐ được căn cứ vào chi trả công cho NLĐ, chất lượng lao động mà hai bên (chủ sử dụng lao động và NLĐ) đã thỏa thuận. Còn thưởng do chủ sử dụng lao động quyết định, được căn cứ vào mức độ hoàn thành sản xuất, kinh doanh của DN, sự hoàn thành của NLĐ. Tiền thưởng là để động viên thêm NLĐ. Tiền thưởng và lương là hai khoản có bản chất khác nhau.
Như vậy, DN không thể nói tháng lương thứ 13 là thưởng Tết?
- Bộ LĐTB&XH đã công bố, năm nay, bình quân các DN thưởng Tết Nguyên đán một tháng lương. Thông thường, NLĐ làm việc một năm 12 tháng, cuối năm được thưởng một tháng lương thì gọi là tiền thưởng tháng lương thứ 13. Nhưng cũng có rất nhiều trường hợp DN nhập tiền lương ngay vào tiền thưởng. Tức là DN trả cho NLĐ tiền lương hàng tháng trong năm ở mức độ nào đó, cuối năm mới hạch toán trả nốt. Ví dụ như khối ngân hàng thường tạm ứng lương hàng tháng, đến cuối năm cân đối lại và trả cho NLĐ khoản nữa mà 12 tháng trong năm chưa trả hết. Ở trường hợp này, vì các tháng trong năm NLĐ được trả lương rồi nên DN gọi là thưởng tháng lương thứ 13, đã dẫn đến sự nhầm lẫn như vậy.
Để tránh sự nhầm lẫn, DN có nên trả hết tiền lương hàng tháng cho NLĐ, cuối năm chỉ thưởng Tết?
- Pháp luật lao động đã quy định, DN phải xây dựng thang lương, bảng lương, tiền thưởng. Về nguyên tắc, tiền lương phải được trả trực tiếp và kịp thời cho NLĐ. Nhưng một số DN do đặc điểm tình hình, cơ bản vẫn trả lương hàng tháng theo thỏa thuận trước, cuối năm thanh toán sẽ trả nốt. Theo quy định, khi DN trả lương cho NLĐ sẽ phải trích một tỷ lệ phần trăm để đóng các loại bảo hiểm (y tế, xã hội, thất nghiệp) cho NLĐ. Nhưng, DN chuyển lương thành thưởng cuối năm thì không đóng bảo hiểm cho NLĐ. Như vậy họ đã lách luật.
Ông có suy nghĩ như thế nào khi hiện nay, vẫn còn một số DN chưa có kế hoạch thưởng Tết cho NLĐ?
- Bộ luật Lao động hiện hành đã quy định, người sử dụng lao động quyết định tiền thưởng, căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh của DN và mức độ hoàn thành công việc của NLĐ. Nhưng lâu nay, nhiều DN đều có tiền thưởng cuối năm cho NLĐ. Bên cạnh thu nhập hàng tháng, NLĐ kỳ vọng cuối năm có thêm khoản tiền thưởng Tết. Và hầu hết người sử dụng lao động khi xây dựng phương án tiền lương bao giờ cũng gắn với tiền thưởng cuối năm. Còn DN không có thưởng Tết là rất khó khăn, chắc chắn khó giữ chân được NLĐ.
Mặc dù, pháp luật lao động hiện hành hay luật mới thông qua đều không quy định bắt buộc DN phải thưởng Tết. Nhưng để có quan hệ lao động tốt, thu hút được NLĐ, nhân tài, chắc chắn DN sẽ sắp xếp, tính toán mức thưởng Tết. Đây mới là quan hệ lao động – tiền lương, tiền thưởng trong cơ chế thị trường.
Xin cảm ơn ông!
Thủy Trúc
