Theo lộ trình kiểm soát khí thải được Chính phủ thông qua, từ năm 2020, các xe sản xuất sau năm 2008 sẽ phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 thay vì mức 1 như trước kia. Nếu không đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải mới, những xe này sẽ không được đăng kiểm và lưu thông, đồng nghĩa nằm bãi phế liệu.
Trong khi đó, những xe sản xuất trước năm 1999 được áp dụng tiêu chuẩn khí thải ức độ 1, xe sản xuất từ năm 1999 đến 2008 sẽ thực hiện tiêu chuẩn khí thải mức độ 2 vào năm 2021, sau một năm so với xe hơi sản xuất từ sau năm 2008.
Tại Nghị định 95/2009/NĐ-CP và Thông tư hướng dẫn số 21/2010 của Bộ Giao thông vận tải, các xe ô tô con chở người dưới 9 chỗ ngồi sẽ không có quy định về niên hạn sử dụng.
Trường hợp, nếu xe chở người 10 chỗ ngồi trở lên hoặc xe chở người được hoán cải thành xe du lịch, chở người dưới 9 chỗ ngồi sẽ hết niên hạn sau 20 năm, tức là cơ quan đăng kiểm chỉ đăng kiểm cho các dòng xe có năm sản xuất từ năm 2000 trở lại đây.
Thực tế, các dòng xe sản xuất từ năm 2008 trở lại đây là đáng lo nhất bởi để đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức độ 2, các loại xe này phải thực hiện bảo dưỡng định kỳ, thậm chí thay thế linh kiện cũ, hỏng, không đáp ứng được tiêu chuẩn và xả thải.
Với các xe đời 2008 trở về đây được thiết kế, chế tạo máy móc, động cơ đúng tiêu chuẩn khí thải mức độ 2 thì chủ xe không lo lắng về quy định này. Tuy nhiên, với các xe có thiết kế, chế tạo máy móc, động cơ khí thải mức độ 1, bắt buộc phải nâng cấp, thay thế máy móc, linh kiện để giảm phát thải ra môi trường cũng được.
Một số nhà nhập khẩu xe hơi cho biết, các dòng xe cũ nhập khẩu từ nước ngoài trước đây còn lưu hành tại Việt Nam, rất nhiều mẫu đã bị bỏ sản xuất, rất khó nhập linh kiện. Thậm chí, nhà sản xuất hạn chế sản xuất linh kiện vì vòng đời của mẫu xe đó đã quá lâu.
Theo ông Nguyễn Văn Việt, chủ đại lý xe hơi cũ tại Cầu Giấy: Trường hợp khách đặt linh kiện cho các dòng xe cũ sẽ có, nhưng hơi lâu. Vì vậy, khuyến các người dùng xe phải đưa xe đi bảo dưỡng, sửa hoặc thay thế linh kiện sớm, nhằm kiểm tra, đánh giá xe sớm, đặt các linh kiện trước để tránh đội giá.
Theo một số người kinh doanh xe cũ, hiện các mẫu xe đời sau 2008 vẫn nằm trong chuỗi vòng đời sản xuất linh kiện của nhà sản xuất quy định. Tuy nhiên, đối với mẫu xe nào hãng bỏ mẫu, xe có sản lượng thấp hoặc xe nhập ở thị trường quá khắt khe, thị trường xa thì việc nhập linh kiện về chắc chắn sẽ lâu và chi phí rất đắt đỏ. Thậm chí, có khả năng không thể thay thế và đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải.
Với việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức độ 2 kể trên, đây tiếp tục là tin không vui đối với thị trường xe cũ và người mua, sử dụng xe cũ. Các dòng xe đời 2008 trở lại đây phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức độ 2 từ năm 2020 và xe đời 2008 đến đời 1999 sẽ áp dụng tiêu chuẩn này từ năm 2021.
Như vậy, năm 2020 và 2021 là hai năm liên tiếp, các dòng xe cũ tại Việt Nam phải áp dụng các tiêu chuẩn khắt khe, điều này khiến khách hàng mua xe cũ phải cân nhắc rất kỹ.
Nếu mua xe cũ đời 1999 đến 2008 để tránh tiêu chuẩn khí thải mức độ 2 thì người sử dụng cũng chỉ còn 1 năm để né. Còn nếu chủ động mua xe có năm sản xuất từ 1999 trở về trước để vẫn được áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức độ 1, nhưng người dùng sẽ đối mặt với việc những chiếc xe cũ nát, phải đại tu, sửa chữa thường xuyên.
Theo ông Hoà, chủ đại lý xe hơi tại Hà Nội cho biết: “Chắc chắn việc đại tu xe hơi, sửa chữa hoặc thay thế một phần phụ tùng xe sẽ khiến chi phí tăng đáng kể, đây là thách thức đối với người mua xe hơi cũ. Chúng tôi khuyến cáo người mua xe cũ chọn các dòng xe, mẫu xe cũ nhập từ châu Âu, Nhật bởi đây là các dòng xe áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức độ 2, 3 từ khá sớm, sẽ không gặp khó khăn với tiêu chuẩn khí thải mức độ 2 từ năm sau”.
Hiện các mẫu xe cũ có năm sản xuất từ 2008 đến 2010 vẫn có giá dao động từ 300 triệu đến 500 triệu đồng/chiếc, càng xe đời mới, mức giá càng cao hơn. Tuy nhiên, với việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới, chắc chắn thị trường xe cũ sẽ mất giá thêm và không loại trừ chi phí thay thế, sửa chữa, đại tu xe cũ sắp tới bị đẩy giá lên cao hơn so với thời điểm trước đây.
An Linh
