Cái chết bất thường
Gerald Cotten, nhà sáng lập Quadriga CX, chết tháng 12/2018 vì bệnh Crohn, một căn bệnh hiếm gặp, sau khi đi du lịch Ấn Độ. Cái chết bất ngờ của Cotten khiến 145 triệu USD tiền số rơi vào tình trạng "lấp lửng". Thời điểm Cotten được thông báo qua đời, Quadriga CX là sàn giao dịch tiền số lớn nhất của Canada.
Cái chết bất ngờ của Cotten khiến rất nhiều người không thể truy cập vào ví chứa tiền số của mình. Cùng với đó, 145 triệu USD tiền số đã bị đóng băng trong tài khoản của Cotten. Quadriga CX cũng nhanh chóng rơi vào khủng hoảng sau cái chết của nhà sáng lập khi phải vật lộn tìm ra cách hoàn trả tiền cho hơn 100.000 người sử dụng nền tảng giao dịch này.
Hồi tháng 4, Quadriga CX cho biết Tòa Tối cao Nova Scotia đã chấp thuận các thủ tục phá sản cho Quadriga CX.
Tuy nhiên, luật sư của những khách hàng bị mất tiền đang tiến hành các thủ tục pháp lý nhằm đòi lại tài sản cho thân chủ. Cuối tuần trước, cảnh sát nhận được yêu cầu khám nghiệm tử thi nhằm xác định người dưới mộ là Cotten. Người ta muốn làm rõ xem thi hài dưới mộ có phải là Cotten hay không và người nằm dưới mộ chết vì nguyên nhân gì.
Quadriga CX xác nhận với CNN yêu cầu này là thật.
Trên thực tế, rất nhiều loại tiền số do Quadriga CX nắm giữ được lưu trữ ngoại tuyến trong các tài khoản được gọi là "ví lạnh", cách để bảo vệ chúng không bị tin tặc tấn công. Theo phía công ty, Cotten là người duy nhất có quyền truy cập vào các ví này.
Việc số tiền lên tới 145 triệu USD của khách hàng rơi vào trạng thái lơ lửng nên các luật sư cho rằng việc làm rõ ông Cotten có thực sự đã chết hay chưa là xác đáng.
CNN đang nỗ lực liên hệ với Chính quyền Canada để có câu trả lời cho vụ việc.
Trước đó, Tòa án Nova Scotia đã chỉ định công ty dịch vụ tài chính Ernst & Young làm giám sát động lập trong việc theo dõi nỗ lực của Quadriga CX trong việc giải quyết các vấn đề tài chính. Trong báo cáo được công bố hồi tháng 6, các kiểm toán viên đã phát hiện những vấn đề nghiêm trọng với cách Quadriga CX quản lý tài sản.
Những tình tiết bí ẩn
Khi Quadriga CX công bố thông tin về cái chết của Gerald Cotton, thế giới tiền số bày tỏ lòng tiếc thương với vị triệu phú trẻ tuổi. Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau, những lời chia buồn được thay thế bằng thông điệp đầy hoảng loạn của các nhà đầu tư, những người không thể biết được tiền của họ đang ở đâu.
Sự việc gây bất ngờ hơn nữa bởi chỉ Cotten là người biết mật khẩu các ví lưu trữ tiền số, đồng nghĩa với việc 100.000 người không thể truy cập khối tài sản 145 triệu USD của họ. Một năm sau việc công ty thông báo cái chết của Cotten, thuyết âm mưu về việc người đàn ông này giả chết và biến mất cùng khối tài sản khổng lồ ngày càng được nhiều người ủng hộ.
Theo Vanity Fair, QuadrigaCX từng rất thu hút nhà đầu tư vì nó có vẻ ít rủi ro hơn so với các nền tảng giao dịch bitcoin và tiền số khác. Nó còn được cấp phép bởi FinTRAC, lực lượng đặc nhiệm chống rửa tiền của Canada. Cotten cũng thường nói với các phóng viên rằng các nhà đầu tư hoàn toàn biết tiền của họ đang ở đâu.
Theo các tài liệu, Cotten qua đời tháng 12/2018. Tuy nhiên, phải mất tới một tháng sau, sàn giao dịch tiền số này mới công bố về cái chết của người sáng lập. Những sự cố liên tiếp khiến nhiều khác hàng tin rằng họ không chỉ đen đủi mà còn là nạn nhân của một kế hoạch đầy dã tâm.
Việc Cotten chết tại Ấn Độ lại càng làm dấy lên những nghi ngờ. Chỉ 4 ngày trước khi khởi hành, người đàn ông 30 tuổi này đã lập di chúc. Trong khi đó, Ấn Độ bị coi là nơi người ta có thể dễ dàng giả mạo giấy tờ. Đặc biệt, giấy chứng tử của Cotten còn viết sai tên của ông này. Chủ tịch và giám đốc điều hành của bệnh viện, nơi xác nhận Cotten tử vong, bị kết án vì gian lận tài chính 2 tháng trước đó.
Trong những tháng gần đây, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và Cảnh sát Hoàng gia Canada đã mở cuộc điều tra về vụ việc. Công ty kiểm toán Ernst & Young cũng đã thu hồi 33 triệu đô Canada, tương đương 25 triệu USD, vì các giao dịch không đúng của QuadrigaCX. Tuy nhiên, tiền mặt và hàng triệu USD tiền số rất khó để truy tìm.
Báo cáo kiểm toán cũng cho biết Cotten thường cường điệu hóa doanh thu công ty, tạo khối lượng giao dịch bằng cách tạo tài khoản giả. Nhiều khoản tiền đã được chuyển vào tài khoản cá nhân của Cotten và chúng cũng được sử dụng cho mục đích cá nhân. Cotten được cho là người duy nhất chịu trách nhiệm cho những gì xảy ra ở QuadrigaCX.
Các chuyên gia về blockchain của Ernst & Young cũng đã tìm thấy một số ví lạnh của QuadrigaCX nhưng phát hiện ra chúng đều trống trơn.
Bên cạnh đó, các kiểm toán viên cũng phát hiện vợ chồng Cotten sử dụng tiền của QuadrigaCX để đáp ứng lối sống xa hoa của mình. Họ đi bằng chuyên cơ, mua 16 bất động sản ở Nova Scotia, máy bay Cassna 400 và du thuyền.
Trước những nghi ngờ này, các luật sư muốn việc khai quật mộ Cotten diễn ra vào mùa xuân năm 2020 để phòng trường hợp thi thể bị phân hủy quá mạnh.
Linh Anh
