Ngày 17/12/2019, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không trường Đại học Bách khoa TP. HCM bày tỏ sự không đồng tình với Đất Việt trước việc Công ty CP nhà ga quốc tế Cam Ranh liên tục có động thái đòi tăng phí dịch vụ hành khách tại nhà ga quốc tế sân bay Cam Ranh với mức thu đề xuất là 20 USD/khách so với mức thu hiện nay là 14 USD/khách.
"Quan điểm của tôi là Bộ GTVT phải kiên quyết không đồng ý cho nhà đầu tư tăng giá phí dịch vụ tại cảng hàng không Cam Ranh một cách tùy tiện. Bởi điều này hoàn toàn có thể dẫn đến nhiều hệ lụy giống như việc đầu tư đường BOT hiện nay" - ông Tống khẳng định.
Được biết, đây là lần thứ 2 trong năm 2019, Công ty CP nhà ga quốc tế Cam Ranh muốn tăng phí phục vụ hành khách. Trước đó, vào đầu năm 2019 đề xuất của doanh nghiệp đã bị Cục Hàng không Việt Nam từ chối thẳng thừng.Với lần đề xuất vào đầu tháng 12/2019, Bộ GTVT giao cho cấp dưới tham mưu trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Nhìn rộng ra, ông Nguyễn Thiện Tống đánh giá, việc nhà đầu tư cảng hàng không Cam Ranh liên tục muốn tăng giá phí dịch vụ đối với hành khách có nguyên nhân từ phía quản lý. Chính sách cho tư nhân tham gia đầu tư cảng hàng không đã được thực hiện một cách tùy tiện, vội vàng, không đưa ra những quy định cụ thể để giờ nhà đầu tư "lách" liên tục gây sức ép. Với những động thái mới đây, có thể thấy, chính Bộ GTVT cũng đang có biểu hiện lúc túng, lung lay trước đề nghị của nhà đầu tư.
"Một khi thực hiện chính sách đầu tư cảng hàng không theo hình thức PPP thì cần phải có những điều kiện, quy định cụ thể. Trong đó, việc tăng giá phí dịch vụ đối với hành khách được thỏa thuận kỹ giữa Bộ GTVT với nhà đầu tư, đó là lộ trình giá phí như nào, tăng giảm bao nhiêu, khoảng thời gian tăng giảm cụ thể như nào? Nếu không quy định cụ thể như thế thì dễ dẫn đến việc lạm quyền, thạm nhũng, lợi ích nhóm", ông Tống phân tích.
Vị chuyên gia nói thêm, giá dịch vụ tại các sân bay thông thường phải có cách tính thống nhất trên toàn quốc. Thậm chí, nhiều nước khi các nhà đầu tư đổ tiền vào đầu tư sân bay thì phí dịch vụ thường giảm xuống bởi khi đó lượng hành khách tăng lên thì phí dịch vụ giảm đi. Mặt khác, các dịch vụ phi hàng không tại cảng khi đó đem lại lợi ích rất nhiều, khi đó sẽ bù vào phí dịch vụ.
"Nhà đầu tư cảng hàng không Cam Ranh liên tục muốn tăng phí dịch vụ chứng tỏ có sự bất thường. Nếu đồng ý cho tăng thì có thể dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng tất cả mọi chính sách đầu tư theo hình thức PPP vào cảng hàng không sau này.
Việc tăng phí dịch vụ cảng hàng không phải căn cứ vào tổng mức đầu tư của dự án. Từ đó, so sánh với các sân bay tương tự hiện có tại Việt Nam xem phí dịch vụ tại đó như thế nào để có sự căn chỉnh phù hợp, tránh việc cùng chất lượng như nhau mà có nơi giá cao, nơi giá thấp.
Tại Việt Nam hiện nay còn tồn tại một nghịch lý, đó là việc đầu tư xây dựng đường băng thì thường lỗ nhưng nhà nước lại sẵn sàng đứng ra làm. Còn các công trình nhà ga, phòng chờ thường kinh doanh có lãi thì lại nhường doanh nghiệp làm mà không có sự bù trừ thu - chi tại các khu vực đó với nhau để giảm phí dịch vụ mà hành khách phải chịu xuống. Đây là điều khó hiểu, dẫn đến việc chỉ các hành khách chịu thiệt, còn lợi nhuận rơi vào tay một số doanh nghiệp" - PGS.TS Nguyễn Thiện Tống phân tích.
Trở lại với đề xuất tăng phí dịch vụ, ông Tống đặt ra câu hỏi, nhà đầu tư lấy cơ sở gì, căn cứ vào đâu để tăng phí dịch vụ sân bay Cam Ranh? Chiếu theo các căn cứ đó tại sân bay Đà Nẵng, sân bay Nội Bài, rồi Tân Sơn Nhất, Cần Thơ, Phú Quốc - Kiên Giang thì đang có mức phí dịch vụ như nào? Nếu không đầu tư hơn về quy mô, chất lượng mà muốn tăng giá là không được!
"Sân bay Cam Ranh không thể tách riêng, muốn một mức phí dịch vụ riêng. Điều này gây hệ quả rất nhiều, không chỉ thiệt hại, thiếu công bằng cho hành khách đến Cam Ranh mà còn thiệt hại cho cả một vùng kinh tế vì ảnh hưởng đến việc lựa chọn điểm đến" - ông Nguyễn Thiện Tống nói thẳng
Từ đó, vị chuyên gia một lần nữa đề nghị, Bộ GTVT cần phải cương quyết, không đồng ý cho nhà đầu tư tăng phí dịch vụ tại sân bay Cam Ranh để tránh những hệ lụy có thể xảy ra như với BOT đường bộ. Để rồi, chính cơ quan này phải "đau đầu" giải quyết nhùng nhằng, khó có thể tháo gỡ, gây bức xúc trong dư luận.
Vân Ngọc
