Khi năm 2019 sắp khép lại, nền kinh tế Mỹ đang được người dân đánh giá là tốt nhất trong gần 20 năm qua. Cụ thể, theo cuộc thăm dò CNN ủy quyền SSRS thực hiện, 76% những người được hỏi đánh giá nền kinh tế tốt hoặc rất tốt, tăng 9 điểm phần trăm so với năm ngoái và là tỷ lệ cao nhất kể từ tháng 2/2001.
Ba nguyên nhân chính tạo nên tâm lý lạc quan này chính là thời gian, Tổng thống Donald Trump và sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán. Trong đó, thời gian là yếu tố lớn nhất. Nó có nghĩa là cuộc đại suy thoái kinh tế đã lùi đủ xa để người dân cảm thấy an toàn hơn về công việc và đầu tư.
Kinh tế Mỹ phục hồi tốt khi ông Barack Obama rời Nhà Trắng và ông Donald Trump tiếp quản. Tuy nhiên, câu hỏi lớn là liệu ông Trump có thể khiến người dân nghĩ rằng vị tổng thống này sẽ tiếp tục mang đến lợi ích vào năm 2020 nữa không.
Trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, Trump đã tạo ra 443.000 việc làm mới trong công nghiệp sản xuất, tốt hơn nhiều so với thời Obama. Nhưng sự tăng trưởng đó đã đình trệ. Bây giờ, lĩnh vực sản xuất có chiều hướng suy thoái.
Dẫu vậy, tâm lý thị trường và người tiêu dùng phần lớn vẫn tin vào khả năng tạo thặng dư cho nền kinh tế của Trump. Ông cũng hiếm khi bỏ qua cơ hội trước các máy ảnh và trên Twitter để tuyên bố rằng ông đã tạo ra nền kinh tế tốt nhất trong lịch sử nước Mỹ, một phần nhờ chính sách cắt giảm thuế từ năm 2017.
Trong buổi tranh luận hôm thứ sáu, đảng Dân chủ cố gắng chứng minh "nền kinh tế Trump" không tốt với tất cả. Cựu phó tổng thống Joe Biden muốn khôi phục một số khoản thuế mà tổng thống đã cắt giảm cho doanh nghiệp. "Chúng ta phải bỏ việc giảm một lượng thuế khổng lồ dành cho người giàu", ông nói.
Thượng nghị sĩ Bernie Sanders và Thị trưởng South Bend (Indiana) Pete Buttigieg chỉ trích vấn đề thu nhập thấp của người lao động, như một kết quả của các chính sách tồi tệ.
Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren thì muốn đánh thuế những người giàu để có thêm tiền triển khai các chương trình phục vụ đối tượng khác. Trong khi đó, Bernie Sanders muốn có chương trình chăm sóc sức khỏe miễn phí do chính phủ điều hành.
Công kích khả năng điều hành nền kinh tế của Trump là một điều khá khó nhưng cũng không phải hoàn toàn bất khả thi như tổng thống tuyên bố. Tăng trưởng việc làm trong 33 tháng đầu tiên Trump lên nắm quyền vốn là một vệt của đà tăng trưởng kéo dài từ 33 tháng cuối dưới thời ông Obama. Cùng với đó, mức tăng trưởng GDP 2,1% trong quý III/2019 không phải là mức 3%, 4%, 5% hay thậm chí 6% mà ông hứa.
Nhưng phải thừa nhận, những gì đạt được là đủ tốt. Nỗi sợ suy thoái kinh tế xuất hiện hồi hè này giờ đã không còn. Tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp trong 50 năm. S&P 500 tăng 27% trong năm nay và thị trường chứng khoán Mỹ nhìn chung đang ở gần mức cao kỷ lục.
Đối với thị trường chứng khoán, việc Trump bị xét xử ở Hạ viện không đáng quan tâm. Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc thì nóng chứ không sục sôi. Với việc hiện đại hoá NAFTA, Hạ viện đã thông qua và Thượng viện dự kiến sẽ hoàn tất trong năm tới. Nói chung, phong độ của nền kinh tế Mỹ đang tạo lợi thế cho Trump.
Phiên An (theo CNN)
