Tôi ra trường và làm nhân viên một công ty quảng cáo hơn ba năm. Tôi sống với gia đình tại TP HCM nên hàng tháng không phải lo tiền nhà và ăn uống cơ bản. Trước đây, tôi chi tiêu thoải mái nên hiện nay mới tiết kiệm được hơn 100 triệu đồng. Từ khi lập kế hoạch mua nhà trả góp trước năm 27 tuổi (tức hai năm nữa), tôi chi tiêu ít lại và để dành mỗi tháng được 12-15 triệu.
Khoản tiền hiện tại tôi gửi tiết kiệm mỗi năm sinh lời khá ít, chưa kể trượt giá. Tôi muốn tìm một kênh đầu tư mới với kỳ vọng lợi suất khoảng 15-20% một năm, tức ít nhất là gấp đôi hiện tại. Để an toàn, tôi định dùng phân nửa tiền tiết kiệm thử nghiệm đầu tư chứng khoán. Sau đó nếu hiệu quả thì mỗi tháng tôi nạp thêm thay vì gửi ngân hàng.
Với tình hình này thì trong hai năm tới, tôi có đủ vốn lẫn lãi để mua nhà trả góp hay không? Kỳ vọng lợi suất khoảng 15-20% một năm có ổn trong bối cảnh thị trường chứng khoán hiện nay không? Nếu không phải là chứng khoán, có kênh đầu tư nào thay thế đáp ứng kỳ vọng này (hoặc thấp hơn nhưng không dưới 10%, vì hiện lãi suất ngân hàng đã hơn 7%)?
Kim Huyền (TP HCM)
Chuyên gia trả lời:
Bạn có thể mua được nhà với giả định tiếp tục duy trì thu nhập và số tiền tiết kiệm bằng hoặc cao hơn hiện tại. Với vốn ban đầu 100 triệu, tiết kiệm hàng tháng tối thiểu 12 triệu và lãi suất tiền gửi tiết kiệm trung bình 6% một năm thì bạn để dành được khoảng 420 triệu sau hai năm. Khi đó, bạn có thể sở hữu căn nhà trị giá 1,4 tỷ đồng với điều kiện vay ngân hàng 70% và trả lãi trong vòng 20 năm. Mỗi tháng tiền gốc và lãi khoảng 11 triệu đồng.
Trong khi đó, kịch bản lạc quan là tiết kiệm mỗi tháng 15 triệu đồng và đầu tư chứng khoán có lợi suất 15% một năm, bạn sẽ có khoảng 550 triệu đồng sau hai năm. Căn nhà mua được có thể trị giá 1,8 tỷ đồng, sau đó bạn trả góp ngân hàng 15 triệu đồng mỗi tháng. Hai kịch bản này đòi hỏi bạn có công việc ổn định để duy trì thu nhập tối thiểu như hiện tại.
Tuy nhiên, với kịch bản đầu tư vào chứng khoán sinh lời 15%, đây là điều rất khó với cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp. Với cổ phiếu, danh mục có thể tăng chừng đấy trong nửa năm đầu tiên và đứng giá suốt thời gian còn lại nên lợi suất đầu tư trung bình sẽ thấp hơn rất nhiều mức bạn kỳ vọng.
Cổ phiếu đang là kênh hấp dẫn cho nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn, trong khi rất rủi ro cho những nhà đầu tư ngắn hạn. P/E thị trường hiện khoảng 11,7 lần, tức bỏ 11,7 đồng để mua một đồng lợi nhuận của doanh nghiệp. Tỷ lệ này tương đương lợi suất 8,5% dựa trên giả định lợi nhuận của doanh nghiệp không suy giảm trong dài hạn.
Với một người chưa có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán, kỳ vọng lợi suất 15% rất không khả thi. Nhà đầu tư mới tiếp cận thị trường cần trải qua ít nhất một chu kỳ (gồm tăng trưởng và suy thoái) kéo dài khoảng bốn năm để có thể tự tin xuống tiền. Thời gian rèn luyện có thể dài hơn vì tỷ lệ ra quyết định đúng của nhà đầu tư thường là 30%. Đó là chưa kể những trường hợp mất vốn vì vay nợ quá nhiều, không biết thời điểm cắt lỗ...
Bạn có thể chọn cách tiếp cận đơn giản hơn là 75% cho tiết kiệm, trái phiếu chất lượng và 25% cho cổ phiếu. Trái phiếu doanh nghiệp có thể đạt mức sinh lời tối thiểu của bạn (không dưới 10%) nhưng bù lại sẽ có rủi ro đồng tiền mất giá, doanh nghiệp chậm trả nợ...
Phạm Thiên Quang
Giám đốc Khối Dịch vụ đầu tư và quản lý tài sản,
Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT
