Theo Công văn số 991/TTg-ĐMDN ngày 10/7/2017 và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTG ngày 15/8/2019 của Thủ tướng Chính phủ thì kế hoạch cổ phần hóa giai đoạn 2017-2020 là 127 doanh nghiệp. Trên thực tế tính tới nay chỉ có 37 doanh nghiệp trong danh mục 127 doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, đạt 29% so với kế hoạch. Như vậy, năm 2020 phải thực hiện cổ phần hóa 90 doanh nghiệp còn lại mới đạt kế hoạch.
Tính chung công tác cổ phần hóa, năm 2017 đã cổ phần hóa được 69 doanh nghiệp với tổng giá trị 365,953 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước là 160.156 tỷ đồng. Năm 2018 cả nước đã phê duyệt phương án cổ phần hóa 32 doanh nghiệp, đã bán cổ phần lần đầu và bán cho cổ đông chiến lược 30 doanh nghiệp thu về 24.250 tỷ đồng.
Lũy kế giai đoạn 2016 - 2019, đã có 168 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, với tổng giá trị là 443.056 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 206.694 tỷ đồng.
Về công tác thoái vốn Nhà nước, theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ, giai đoạn 2017 - 2020 thực hiện thoái (ở 406 doanh nghiệp) khoảng 60.000 tỷ đồng vốn nhà nước. Trong năm 2019, có 13 doanh nghiệp thuộc danh mục ban hành theo Quyết định số 1232 thực hiện thoái vốn với giá trị 896 tỷ đồng, thu về 1.839 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2017 - 2019, thoái vốn Nhà nước tại 44 đơn vị thuộc Quyết định số 1232 với giá trị 4.566 tỷ đồng, đạt 7,5% so với kế hoạch
Đối với doanh nghiệp thoái vốn nằm ngoài Quyết định 1232, lũy kế từ năm 2017 - 2019 cả nước đã thoái 3.785 tỷ đồng, thu về 110.392 tỷ đồng. Tổng số thoái vốn cả nước năm 2019 là 2.687 tỷ đồng, thu về 5.098 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2016 - 2019, tổng số vốn nhà nước thoái tại các doanh nghiệp nhà nước đạt 4.769 tỷ đồng, thu về 171.072 tỷ đồng.
Theo số liệu báo cáo của Yuanta dựa trên số liệu thống kê từ FiinGroup, tính từ đầu năm tới cuối tháng 12/2019 có 11 doanh nghiệp cổ phần hóa và 54 doanh nghiệp nhà nước thoái vốn thành công.
Lũy kế từ 2011 - 2019 cả nước có 538 DNNN thực hiện cổ phần hóa và 466 DNNN thoái vốn thành công với tốc độ ngày càng chậm lại. .
Điều này không chỉ ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách, sự phát triển của các doanh nghiệp mà cũng ảnh hưởng chung tới thị trường chứng khoán. Nếu lượng lớn các doanh nghiệp nhà nước hoàn thiện cổ phần hóa thì sẽ góp phần tăng trưởng quy mô thị trường chứng khoán (theo quy định sau 1 năm cổ phần hóa các doanh nghiệp này phải niêm yết trên sàn Upcom).
Bộ Tài chính cũng đang dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2017/NĐ-CP và Nghị định số 32/2018/NĐ-CP liên quan tới việc cổ phần hóa DNNN. Dự thảo đề cập tới các vấn đề xử lý chi phí cổ phần hóa, các vấn đề về tài chính, xác định giá trị doanh nghiệp…
Kỳ vọng sau Nghị định sửa đổi này được ban hành sẽ tháo gỡ được các bất cập trong vấn đề cổ phần hóa DNNN đang tồn tại, góp phần đẩy nhanh tiến độ hơn so với 2 năm qua.
Thu Hương
