Ông Trần Thanh Liêm soạn những cặp dưa thỏi vàng cho khách. Ảnh: QN
Ý tưởng về một năm sung túc
Ông Trần Thanh Liêm, 63 tuổi, sống tại quận Bình Thủy là một trong những chủ vườn có tiếng ở Cần Thơ. Từ khi lập nghiệp, ông đã gắn bó với nghề trồng cây ăn quả. Với ông, đó như một duyên nghiệp. Do đam mê, nghề không phụ người. Chả thế mà cây trái mang đến cho ông cơ ngơi khá khang trang.
Tâm sự về ý tưởng trồng dưa thỏi vàng, ông cho biết: Tình cờ nhìn thấy giống dưa vuông của Nhật Bản, thấy trái dưa đẹp và lạ nên nảy ra ý thử trồng. Hơn hai năm mày mò thử nghiệm, lên khuôn, ông đã trồng được loại dưa vuông màu xanh. Ước tính số tiền đầu tư cũng lên tới cả trăm triệu đồng.
Sau vài lần thử nghiệm, đến năm 2005, ông Liêm trồng thành công loại dưa vuông được thị trường đón nhận tích cực. Dưa vuông của ông trồng năm nào cũng cháy hàng với giá bán gần 2 triệu đồng một cặp. Tuy nhiên, sau đó ông nghĩ “mình phải tự làm ra loại dưa riêng của mình mới độc đáo”. Ông Liêm nhận thấy giống dưa hấu vàng của địa phương có màu sắc đẹp, phù hợp ngày Tết dân tộc. Vì thế, quyết định lựa chọn loại dưa này để thử nghiệm cho sản phẩm mới.
“Trong văn hóa Việt, màu vàng luôn gắn với Tài, Lộc – màu sắc tượng trưng cho niềm mong ước, những may mắn sung túc. Vì thế, tôi mong muốn trồng được loại dưa có hình thỏi vàng. Để mọi người có thể dâng lên bàn thờ vào những ngày trọng đại”, ông Liêm tâm sự.
Sau những ngày ấp ủ, ông bắt tay vào thiết kế khuôn để trồng giống dưa thỏi vàng. Theo ông Liêm, tạo hình dưa có hình thỏi vàng cầu kỳ và khó hơn nhiều so với dưa vuông. Ban đầu, ông thực hiện ép dưa với khuôn đúc bằng bê tông nặng tới 12 kg, với hai mảnh ghép nên khá vất vả.
Dù năm đầu tiên chỉ trồng thành công được 12 trái dưa có hình thỏi vàng nhưng ông rất mừng. Sau khi tích lũy được kinh nghiệm hơn, lứa thứ 2 ông thu hoạch được chừng ba chục trái dưa thỏi vàng. Một vài năm sau, ông đặt thiết kế bằng khuôn nhựa nên dưa trồng và lên khuôn hầu như không bị hư hỏng.
Bung hàng... đón Tết
Chia sẻ về quy trình tạo thỏi vàng cho dưa, ông Trần Thanh Liêm tâm sự: “Sau khi chăm sóc tốt, dưa ra trái và to bằng trái cam, tôi bắt đầu đưa dưa vào khuôn. Trái dưa phát triển trong khuôn cho đến lúc thu hoạch. Mở khuôn ra sẽ cho những quả dưa có hình thỏi vàng đẹp mắt. Nhưng để cho ra một cặp dưa thỏi vàng cũng cực lắm. Thông thường mỗi liếp dưa 30 dây chọn tối đa cũng chỉ được 5, 6 trái đủ tiêu chuẩn để đưa vào khuôn. Một công đất (1.000 m2) có khoảng 1.300 dây dưa cũng chỉ đưa vào khuôn được 250 trái.
Việc chăm sóc những trái dưa đã đưa vào khuôn cũng cầu kỳ hơn rất nhiều so với thông thường. Nếu thời tiết thuận hòa, không sâu bệnh, chăm sóc đủ chất (chủ yếu là phân hữu cơ) mới cho trái như mong muốn. Tạo hình dưa hấu thỏi vàng cũng giống như chăm sóc con nít. Yêu cầu phải rất tỉ mỉ, nếu có sâu bệnh coi như mất hết”.
Để giữ thương hiệu “dưa thỏi vàng Thanh Liêm”, ông đã đăng ký sản phẩm độc quyền với Cục Sở hữu trí tuệ. Năm 2006, ông Liêm bắt đầu đưa ra thị trường dưa thỏi vàng dù số lượng không nhiều. Thấy người dân hào hứng đón nhận, ông càng có động lực để làm tiếp. Năm 2007, sau khi chuyển sang khuôn nhựa, sản lượng và chất lượng dưa tăng, đảm bảo hơn. Từ đó, dưa thỏi vàng của ông trở nên quen thuộc với người dân các tỉnh Nam Bộ trong dịp Tết. Đến năm 2009, ông bắt đầu trồng dưa đại trà, mỗi vụ thu hoạch với số lượng vài trăm cặp để cung ứng ra thị trường.
Trung bình mỗi cặp dưa thỏi vàng có giá từ 2 - 3,5 triệu đồng. Những trái dưa loại 1 (khoảng 2 kg/trái) có giá từ 3 – 3,5 triệu đồng/cặp. Loại 2 (khoảng 1,7 kg/trái) giá 2,5 triệu đồng/cặp. Loại 3 (khoảng 1,5 kg/trái) có giá 2 triệu đồng/cặp. Năm nay, ông dự định cung cấp cho thị trường 350 cặp dưa thỏi vàng để phục vụ người dân. Mặc dù số lượng dưa tăng hàng năm nhưng theo ông Liêm vẫn không đủ cung cấp theo đơn đặt hàng.
Ông chủ thương hiệu dưa thỏi vàng tâm sự: “Làm việc gì để có thành công cũng cần sự đam mê. Với nghề trồng dưa ngoài tâm huyết, tỉ mỉ, yếu tố thời tiết cũng góp phần quan trọng quyết định tới năng suất thu hoạch. Cả vụ dưa vất vả, nhiều ngày phải thức khuya, dậy sớm nhưng khi nhìn thấy thành quả lao động của mình, niềm vui của khách hàng khi chọn lựa những cặp dưa về trưng Tết tôi lại cảm thấy thật hạnh phúc”.
Châu Anh
