.jpg)
Lý giải cho việc hạ dự báo tăng trưởng, Fitch Solutions, đơn vị nghiên cứu vĩ mô và là công ty liên kết của hãng xếp hạng tín nhiệm toàn cầu Fitch Ratings cho rằng, dịch Covid-19 tác động mạnh đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm 2020 do các chuỗi cung ứng của khu vực bị gián đoạn. Hoạt động sản xuất của Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề và lượng khách du lịch đến Việt Nam cũng giảm mạnh. Trong khi đó, nỗi sợ Covid-19 trong nước cũng kéo tụt tăng trưởng của nhiều ngành dịch vụ.
Các chuyên gia Fitch Solutions cho biết dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt 6,3% năm 2020 đã tính đến kịch bản dịch Covid-19 lắng xuống trong nửa cuối năm 2020 và các hoạt động thương mại sẽ hồi phục mạnh mẽ cùng với các chuỗi cung ứng và hoạt động du lịch trở lại bình thường.
Ngành sản xuất chế tạo của Việt Nam (đóng góp 16% GDP) đang chịu áp lực nặng nề từ việc gián đoạn chuỗi cung ứng tại khu vực do dịch Covid-19 hoành hành tại Trung Quốc, bởi quốc gia láng giềng là thị trường cung cấp nguyên liệu quan trọng và là thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam. Trung Quốc là thị trường chiếm đến 28% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam. Đây cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 17% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam, chỉ đứng sau thị trường Mỹ (20%).
Việc thiếu nguyên liệu đầu vào và cú sốc từ việc Trung Quốc đóng cửa biên giới (cặp chợ biên giới) thời gian vừa qua, cộng với việc Trung Quốc “khóa chặt” nhiều tỉnh/thành phố để hạn chế dịch lây lan, sẽ ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng ngành sản xuất chế tạo của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2020. Đơn cử, gần 12.000 công nhân của một nhà máy ở Thanh Hóa đã phải tạm nghỉ do nhà máy thiếu nguyên liệu sản xuất.
Một số công ty lớn như Samsung đã phải vận chuyển linh kiện từ Trung Quốc về Việt Nam bằng đường hàng không để tránh gián đoạn chuỗi cung ứng.
Các chuyên gia Fitch Solutions nhận định, nhiều doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ gặp khó khi tìm kiếm nguồn hàng hóa đầu vào thay thế trong thời gian ngắn. Điều này càng khiến tình trạng thất nghiệp hoặc nghỉ việc tạm thời do thiếu nguyên liệu sản xuất càng trầm trọng hơn.
Tăng trưởng ngành dịch vụ, với đóng góp tới 42% GDP, cũng chịu áp lực do nhu cầu trong và ngoài nước đều sụt giảm do dịch bệnh. Việc làm bị gián đoạn khiến thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng và tâm lý lo ngại dịch bệnh tác động trực tiếp và rõ nét tới ngành bán lẻ trong khi ngành này đóng góp tới 11% GDP cả nước.
Đơn cử, doanh thu du lịch được dự báo sụt giảm nghiêm trọng do việc hạn chế các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc cũng như các biện pháp hạn chế du lịch tới Hàn Quốc và Nhật Bản - hai quốc gia ghi nhận những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19.
Trong khi đó, Trung Quốc đại lục, Hàn Quốc và Nhật Bản là 3 nguồn khách du lịch quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Dù du lịch chỉ chiếm 9,2% GDP Việt Nam, nhưng cú sốc đến ngành này vẫn sẽ ảnh hưởng nhiều đến triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế trong năm 2020.
Fitch Solutions đánh giá, các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ sẽ giúp giảm chấn từ cú sốc Covid-19. Các gói kích thích tài chính và tiền tệ được cho là cần thiết để giúp nền kinh tế vượt qua cú sốc của dịch bệnh. Trong đó, việc hỗ trợ tín dụng cho doanh nhiệp nhỏ và vừa và nông dân; cắt giảm thuế; giãn nộp thuế và tiền thuê đất cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng là những giải pháp được khuyến nghị.
Tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi mạnh mẽ trong 6 tháng cuối năm 2020 khi dịch bệnh lắng xuống. Kinh tế sẽ hồi phục mạnh mẽ nếu đơn hàng của các nhà máy bị ách tắc do dịch bệnh được giải phóng, các chuỗi cung ứng trở lại hoạt động bình thường và nhu cầu du lịch bị dồn nén thời Covid-19 được giải tỏa sau khi những bất ổn do dịch Covid-19 trên thế giới giảm đi.
Ngoài ra, hoạt động thương mại của Việt Nam cũng được hưởng lợi khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được phê chuẩn và có hiệu lực trong thời gian tới, nhất là việc gỡ bỏ thuế quan đối với hơn 90% hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU.
Tuy nhiên, Fitch Solutions cảnh báo, sự phục hồi của kinh tế Việt Nam trong 6 tháng cuối năm có thể yếu hơn dự báo, ngay cả khi hoạt động sản xuất được tăng cường và lượng hàng hóa tồn đọng được giải quyết, nếu tắc nghẽn hạ tầng tại các cảng biển không được giải quyết và kìm hãm sức bật của nền kinh tế. Thậm chí, nếu một ổ dịch cục bộ diễn ra và kéo theo các biện pháp cách ly và kiểm dịch hàng loạt, sẽ ảnh hưởng lớn tới chi tiêu khu tư nhân trong nước.
Lê Quân
