Người tiêu dùng sẽ hưởng lợi nhưng ngành chăn nuôi trong nước lại đứng trước nhiều nỗi lo trong thời gian tới khi Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế nhập khẩu đối với nhiều mặt hàng nông sản, thực phẩm nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam (VN).
Thịt gà, heo… Mỹ sẽ tràn vào nhiều hơn
Bộ Tài chính vừa có công văn gửi xin ý kiến các bộ, ngành về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung Nghị định 125/2017 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 122/2016 về biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi... Đáng chú ý, Bộ Tài chính đề xuất trước mắt giảm thuế nhập khẩu các mặt hàng thịt gà đã chặt mảnh và phụ phẩm sau giết mổ, đông lạnh từ 20% xuống 18%. Ngoài thịt gà, Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh giảm thuế suất mặt hàng thịt heo tươi hoặc ướp lạnh từ 25% xuống 22%.
“Với việc giảm thuế nhập khẩu ưu đãi thông thường (MFN), không chỉ Mỹ được hưởng mà các nước chuyên xuất thịt sang VN như Brazil, Ba Lan cũng được hưởng ưu đãi theo” - Bộ Tài chính cho biết.
Đánh giá tác động của phương án trên, bộ này cho biết người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ việc giảm thuế, do giá sản phẩm giảm. Đồng thời việc giảm thuế có thể dẫn đến sự gia tăng của hàng nhập khẩu không chỉ từ ba nước này mà còn có các thị trường khác vào VN.
Với góc nhìn của một nhà kinh doanh, ông Phạm Đức Bình, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh Bình, cho rằng mức thuế nhập khẩu giảm 2%-3% là không nhiều, không phải là yếu tố chính tác động lớn đến sản phẩm cùng loại của VN.
Đặc biệt, ở thời điểm này, việc Bộ Tài chính dự kiến sẽ giảm thuế nhập khẩu thịt heo, thịt gà… là phù hợp. “Hiện nay giá thịt heo tăng phi mã, thịt gà cũng rất cao, trong khi nguồn cung thiếu thì giá cả mùa tết chắc chắn sẽ leo thang. Vì vậy, việc giảm thuế để tăng lượng thịt nhập sẽ bù đắp nguồn cung trong nước đang thiếu hụt, giúp cân bằng cung cầu, kìm hãm các mặt hàng thực phẩm tăng giá vào mùa cao điểm mua sắm” - ông Bình phân tích.
Lãnh đạo Công ty cổ phần Thanh Bình cũng đánh giá đây là lời cảnh báo đối với công ty chăn nuôi trong nước. “Hội nhập và thuế giảm về 0%, giá thịt ngoại nhập rẻ là chuyện phải chấp nhận. Ngành chăn nuôi trong nước buộc phải thay đổi, tăng sức cạnh tranh, đầu tư chuỗi từ chăn nuôi đến giết mổ, đến tiêu thụ… Doanh nghiệp trong nước nào khỏe thì tồn tại, không thì buộc phải chết” - ông Bình nêu quan điểm.
Lo sản phẩm trong nước khó có đất sống
Tuy nhiên, ông Nguyễn Kim Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, lại tỏ ra lo lắng trước đề xuất giảm thuế đối với các loại thịt nhập. “Ngành chăn nuôi gà và heo trong nước sẽ đứng trước bờ vực nguy hiểm, thậm chí trong tương lai có thể chết dần” - ông Đoán nói.
Theo Bộ Tài chính, trong trường hợp giảm thuế từ 20% xuống 18%, lấy theo kim ngạch nhập khẩu chịu thuế MFN năm 2018, dự kiến sẽ giảm thu khoảng 3 triệu USD, tương đương 69 tỉ đồng/năm.
Ông Đoán dẫn chứng trong năm 2017 và 2018, ngành chăn nuôi đã thua lỗ hàng loạt, nợ nần chồng chất vì giá thịt gà, thịt heo rớt thảm bán dưới giá thành. Nay nếu giảm thuế nhập, thịt heo Mỹ chắc chắn sẽ tràn vào với số lượng lớn. Thịt heo Mỹ vào nhiều đồng nghĩa với việc thịt nhập khẩu sẽ thay thế dần nguồn cung, khi đó ngành chăn nuôi heo trong nước khó có đất sống.
“Con gà cũng vậy thôi. Thịt gà Mỹ vào, giá gà sẽ hạ, người nuôi gà khó cạnh tranh nổi. Như vậy chuyện rớt giá, nuôi thua lỗ, đóng cửa trại chỉ còn là câu chuyện sớm hay muộn” - ông Đoán bày tỏ.
Vị đại diện Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cũng cho rằng cái lợi được nhất khi thịt heo, gà Mỹ giá rẻ vào VN là người tiêu dùng trong nước. Nhưng về lâu dài, khi thịt ngoại nhập chiếm lĩnh thị trường thì giá chưa chắc đã rẻ. Dẫn chứng câu chuyện này là thịt bò nhập sau khi chiếm lĩnh thị phần, giá rất đắt đỏ.
Chung lo ngại, ông Nguyễn Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Đông Nam bộ, cho biết giá thịt heo, thịt gà Mỹ nhập khẩu vào VN rất rẻ, rẻ bất thường. Có thời điểm tính bình quân trị giá mỗi ký thịt heo nhập khẩu từ Mỹ về đến cảng VN hơn 1,13 USD, tương đương khoảng 26.000 đồng/kg, chỉ bằng một nửa ký heo hơi bán tại chuồng trong nước.
Thịt gà nhập từ Mỹ cũng cực rẻ, tính trung bình mỗi kg cánh gà, đùi gà đông lạnh về VN có giá nhập trung bình lần lượt là 16.428 đồng và 17.470 đồng.
“Nếu giảm thuế thì giá thịt gà, thịt heo Mỹ sẽ càng rẻ hơn, số lượng nhập vào VN sẽ nhiều hơn. Đặc biệt, thời điểm ngành chăn nuôi heo đang gặp thiệt hại vì dịch tả thì thịt heo nhập sẽ dễ dàng chiếm thị phần” - ông Ngọc lo ngại.
Nhưng nỗi lo ngại lớn nhất khi thịt ngoại nhập tràn vào nhiều đó chính là chất lượng. Ông Nguyễn Kim Đoán cho rằng cần có hạn ngạch đối với từng mặt hàng, theo từng thời điểm. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng phải kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm, dịch bệnh, truy xuất nguồn gốc, thời hạn sử dụng… nếu không muốn VN sẽ thành bãi rác thịt nhập kém chất lượng”.
Một điểm đáng lo ngại khác là các chất tạo nạc bị cấm tại VN nhưng vẫn cho phép đối với thịt nhập khẩu. Các bộ, ngành, cơ quan liên quan cần đàm phán lại về vấn đề chất tạo nạc, có những quy định về tiêu chuẩn đối với thịt nhập khẩu thì mới được nhập vào VN.
Chưa giảm thuế đã nhập rất nhiều
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong chín tháng đầu năm nay, cả nước nhập khẩu 215,7 ngàn tấn thịt gà các loại với kim ngạch đạt hơn 186 triệu USD. Con số này tăng 49% về lượng và tăng 46% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước. VN nhập khẩu thịt gà các loại từ các nước như Mỹ, Brazil, Hàn Quốc…
Thịt gà nhập khẩu tập trung vào hai loại là thịt gà đông lạnh nguyên con và thịt gà đông lạnh đã chặt, chiếm 98% tổng kim ngạch nhập khẩu thịt gà. Trong đó, đùi gà chiếm tỉ trọng nhập khẩu lớn nhất (71,5%); tiếp theo là chân gà (8,7%), gà nguyên con (8,2%), cánh gà (5,8%), các bộ phận khác (5,8%).
QUANG HUY
