Báo cáo điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump đã được Ủy ban Tình báo Hạ viện công bố ngày 3-12, theo tin từ Reuters. Ủy ban Tình báo Hạ viện bắt đầu điều tra ông Trump từ tháng 9. Trung tâm của cuộc điều tra là liệu ông Trump đã lạm dụng quyền lực buộc Ukraine điều tra cựu Phó Tổng thống Joe Biden – ứng viên hàng đầu cho vị trí đề cử ứng viên tổng thống bên đảng Dân chủ, đối thủ của ông trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020.
Hàng loạt cáo buộc
Bản báo cáo dày 300 trang, phần lớn được soạn từ những lời điều trần công khai của các đương kim và cựu quan chức chính phủ Mỹ đã ra điều trần phục vụ điều tra trong những tuần qua.
Báo cáo điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump dài 300 trang. Ảnh: REUTERS
Báo cáo cáo buộc ông Trump lạm dụng quyền lực, gạ gẫm sự can thiệp của nước ngoài để tăng cơ hội cho mình trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm tới, hủy hoại an ninh quốc gia và chỉ đạo thực hiện một chiến dịch chưa có tiền lệ nhằm cản trở Quốc hội.
Báo cáo nói rõ ông Trump sử dụng khoản hỗ trợ quân sự và một chuyến thăm đến Nhà Trắng để làm áp lực buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thực hiện các cuộc điều tra có lợi cho ông Trump về mặt chính trị.
Theo báo cáo, vị tổng thống Cộng hòa “đã đặt quyền lợi cá nhân và chính trị của mình lên trên quyền lợi quốc gia của nước Mỹ, mưu toan hủy hoại tính chính trực của tiến trình bầu cử tổng thống Mỹ, và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Mỹ”.
Báo cáo cũng cáo buộc ông Trump có nỗ lực “chưa có tiền lệ” để cản trở cuộc điều tra luận tội ông vốn được phe Dân chủ tại Hạ viện tiến hành từ tháng 9. Các động thái cản trở này có thể kể đến là từ chối cung cấp tài liệu và cho các cố vấn cấp cao hợp tác điều trần, nỗ lực phong tỏa nhiều quan chức chính phủ cấp cao điều trần (dù thất bại), và dọa dẫm nhân chứng.
“Chứng cứ hành vi sai trái của tổng thống rất nhiều, và cả chứng cứ về việc ông ấy cản trở Quốc hội cũng thế” – theo báo cáo.
Bản sao Hiến pháp Mỹ được trưng bày tại trụ sở Quốc hội Mỹ. Ảnh: REUTERS
Báo cáo nói nhiều cấp dưới và cố vấn thân cận của ông Trump – trong đó có Quyền Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney, Ngoại trưởng Mike Pompeo, Bộ trưởng Năng lượng Kick Perry – có biết thậm chí trong một số trường hợp còn tạo điều kiện cho các hành vi sai trái của ông Trump và giúp ông Trump che giấu thông tin.
Báo cáo dẫn hàng chục dữ liệu điện đàm mà trước đó chưa hề đề cập đến về liên hệ giữa luật sư riêng của ông Trump – ông Rudy Giuliani, những người cộng tác với ông Giuliani, nghị sĩ Cộng hòa Devin Nunes – thành viên cấp cao trong Ủy ban Tình báo Hạ viện, Văn phòng Quản lý Ngân sách của Nhà Trắng.
Theo Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện – nghị sĩ Dân chủ Adam Schiff, dữ liệu các cuộc gọi cho thấy có sự hợp tác đáng chú ý giữa các bên, trong đó có Nhà Trắng, và có thể có chứng cứ cho thấy có thành viên Hạ viện dính líu vào hành vi trái pháp luật.
Ít nhất 2 tội danh giành cho ông Trump
Theo Reuters, phe Dân chủ tại Hạ viện có vẻ đang suy tính đưa ra ít nhất 2 điều khoản luận tội với ông Trump liên quan đến bê bối Ukraine: lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội.
Trong cuộc họp báo sau khi công bố báo cáo, ông Schiff mô tả ông Trump là “một tổng thống tin rằng mình đứng trên việc buộc tội, đứng trên việc luận tội, đứng trên bất kỳ hình thức nào của trách nhiệm giải trình, và đứng trên luật pháp”.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện – nghị sĩ Dân chủ Adam Schiff sau khi công bố báo cáo điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump, tại Quốc hội ngày 3-12. Ảnh: REUTERS
Báo cáo sẽ được Ủy ban Tình báo Hạ viện bỏ phiếu thông qua trước khi chuyển sang Ủy ban Tư pháp Hạ viện. Báo cáo này sẽ là nền tảng cho việc Hạ viện tới đây ra bất kỳ cáo buộc chính thức nào với ông Trump.
Ngày 4-12, Ủy ban Tư pháp Hạ viện sẽ bắt đầu cân nhắc các thông tin, chứng cứ trong báo cáo để quyết định có tiếp tục tiến trình luận tội ông Trump hay không, và nếu có thì sẽ luận tội với những tội danh gì.
Sau đó toàn thể Hạ viện sẽ bỏ phiếu thông qua các tội danh luận tội chính thức với ông Trump. Một khi Hạ viện thông qua, Thượng viện sẽ mở phiên tòa xét xử, và nếu 2/3 Thượng viện đồng ý buộc tội thì ông Trump sẽ là tổng thống Mỹ đầu tiên bị phế truất thông qua luận tội.
Ông Trump nói gì?
Phản ứng về báo cáo của Ủy ban Tình báo Hạ viện, người phát ngôn Nhà Trắng Stephanie Grisham cho rằng phe Dân chủ tại Hạ viện đã thực hiện một “tiến trình một bên đáng xấu hổ”. Theo bà Grisham, báo cáo “nói dông dài để chứng minh điều gì đó mà không có chứng cứ gì”.
“Báo cáo này chẳng phản ánh điều gì ngoài sự thất bại của họ” – bà Grisham nói.
Thời điểm Ủy ban Tình báo Hạ viện công bố báo cáo, ông Trump đang ở London tham dự kỳ hội nghị thượng đỉnh NATO.
Ông Trump và nhiều quan chức chính phủ Mỹ chỉ trích việc Ủy ban Tình báo Hạ viện công bố báo cáo trong thời điểm ông Trump đang đi dự hội nghị NATO ở Anh. Năm 1998 Tổng thống Dân chủ Bill Clinton cũng từng phải đối mặt với việc bị luận tội khi đang đi công du ở Israel.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) trong cuộc gặp với Thủ tướng Canada Justin Trudeau ở London ngày 3-12. Ảnh: REUTERS
Từ London, ông Trump cáo buộc phe Dân chủ lợi dụng tiến trình luận tội để đảo ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống 2016.
Ông Trump chỉ trích phe Dân chủ đã thực hiện một “cuộc đi săn phù thủy” không công bằng, khi các nhân chứng mà chính phủ ông muốn đưa ra điều trần lại không được Ủy ban Tình báo Hạ viện gọi ra.
“Chúng tôi muốn Biden. Chúng tôi muốn cậu con – Hunter ở đâu” – ông Trump nhắc đến chuyện này trong cuộc gặp với Thủ tướng Canada Justin Trudeau ở London ngày 3-12.
Ông Trump và nhiều thành viên Cộng hòa vẫn cho rằng ông Biden và con trai Hunter Biden – làm trong ban chủ tịch một công ty năng lượng ở Ukraine trong nhiều năm – phải bị điều tra tham nhũng.
Đăng Khoa
