Jaan Kross - nhà văn người Estonia được Google Doodlle vinh danh là ai?

Hôm nay, trang chủ Google thay đổi giao diện nhân kỷ niệm ngày sinh nhật lần thứ 100 của nhà văn, nhà thơ người Estonia Jaan Kross.

Jaan Kross (19/2/1920 – 27/12/2007) là nhà văn, nhà thơ người Estonia đã được đề cử nhiều lần cho giải thưởng Nobel về văn học trong những năm đầu thập niên 1990.

Jaan Kross theo học tại trường Jakob Westholm và Đại học Tartu (1938 - 1945). Ông tốt nghiệp với tấm bằng Luật trong tay. Ông được giữ lại dạy tại đại học Tartu với tư cách là một giảng viên cho đến năm 1946. Sau đó lại giảng dạy tại Artes Liberales vào năm 1998.

Năm Jaan Kross 20 tuổi, Liên Xô đã chiếm đóng ba nước vùng Baltic là Estonia, Latvia và Litva, gửi tất cả các chính phủ của họ đến Siberia. Sau đó vào năm 1941, người Đức phát xít xâm lược và chiếm đất nước Estonia.

Kross lần đầu tiên bị người Đức bắt giữ trong sáu tháng vào năm 1944 trong thời kỳ Đức chiếm đóng Estonia (1941 - 1944), bị nghi ngờ về cái được gọi là "chủ nghĩa dân tộc" để thúc đẩy nền độc lập của Estonia.

Tám năm sau khi trở về, từ các trại lao động và lưu vong nội bộ ở Nga những năm 1946 - 1954, Kross là người đổi mới nội dung và hình thức của thơ ca Estonia, đưa ra hướng đi mới. Tuyển tập thơ đầu tiên của ông Söerikastaja (The Coal Enricher, 1958) đã được sáng tác khi là tù nhân.

Kross bắt đầu viết văn xuôi vào nửa cuối thập niên 1990, đầu tiên với kịch bản phim, Liivimaa kroonika (Biên niên sử Livonia) liên quan đến cuộc đời của tác giả Balthasar Russow (1536 - 1600) và cũng trở thành chủ đề của kiệt tác đầu tiên, Kolme katku vahel (Giữa ba bệnh dịch, 1970), một bộ 4 tiểu thuyết.

Từ thời điểm đó trở đi, Kross chuyển qua các giai đoạn gần với thời hiện tại của chúng ta trong lịch sử, mô tả các nhân vật từ lịch sử Estonia, đầu tiên là trong truyện ngắn, sau đó là tiểu thuyết, cũng là trong các tác phẩm mà ông đã rút ra kinh nghiệm của chính mình. Những anh hùng trong tiểu thuyết của ông có xu hướng là người gốc Đức hoặc người Baltic và những người có văn hóa, mặc dù bên lề xã hội và thường phải đối mặt với một tình huống khó xử về đạo đức.

Năm 1990, Jaan Kross giành giải thưởng Prix du Meilleur Livre Étranger, giải thưởng sách nước ngoài của Pháp, cho tác phẩm “Keisri hull”; sau đó là Giải thưởng Ngọn lửa vàng quốc tế của Tổ chức Ân xá Quốc tế. Ngoài ra ông còn nhận được giải Nobel Văn học cho các tiểu thuyết, tự truyện của mình.

Năm 1992, Jaan Kross đã giúp soạn thảo hiến pháp mới Estonia sau khi nước này tách khỏi Liên Xô.

Jaan Kross cho đến nay là nhà văn người Estonia nổi tiếng nhất trong nước và quốc tế. Ông được đề cử nhiều lần cho giải Nobel Văn học trong đầu những năm 1990, và được mệnh danh là một Cây viết nhân dân của Estonia SSR (1985); ông đã nhận được Giải thưởng Nhà nước của SSR tiếng Estonia (1977).

Ông cũng đã được nhận một số học vị tiến sĩ danh dự quốc tế, bao gồm danh vị cao nhất của Estonia. Năm 1999, ông được trao giải thưởng hội văn học Baltic.

Minh Tuệ (Tổng hợp)