Thông tin được Tổng cục Hải quan đưa ra sau khi có nhiều phản ánh từ phía doanh nghiệp xuất khẩu gạo xung quanh chuyện mở tờ khai hải quan xuất gạo vào lúc nửa đêm.
Tổng cục Hải quan khẳng định: "Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan (VNACCS/VCIS) do Chính phủ Nhật Bản viện trợ hoạt động theo nguyên tắc xử lý tự động".
Hải quan khẳng định: Để thực hiện Quyết định của Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan cần có thời gian để thiết lập các chỉ tiêu thông tin trên Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.
"Kể từ 24h ngày 11/04/2020, hệ thống đã được thiết lập để hoạt động tự động theo nguyên tắc tự động tiếp nhận, tự động trừ lùi số lượng gạo xuất khẩu trong hạn ngạch được phép xuất khẩu theo nguyên tắc tờ khai đăng ký trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước. Ngay sau khi người khai hải quan gửi thông tin tờ khai hải quan đến hệ thống, không có sự can thiệp của công chức hải quan", Tổng cục Hải quan cho biết.
Theo Tổng cục Hải quan, Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan tự động dừng tiếp nhận thông tin đăng ký tờ khai hải quan nếu số lượng đăng ký chạm mốc hạn ngạch được phép xuất khẩu trong tháng 4 (là 400.000 tấn).
Cơ quan này cho biết: "Qua theo dõi, thống kê của Tổng cục Hải quan trong thời gian từ 24h ngày 11/4/2020 đến 19h34 ngày 12/4/2020 đã có: 40 doanh nghiệp đăng ký tờ khai xuất khẩu tại 13 Chi cục Hải quan, số lượng gạo xuất khẩu 399.999,73 tấn".
Dẫn cơ sở pháp lý của Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan khẳng định: Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1106/QĐ-BCT công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 4 năm 2020, Quyết định có hiệu lực kể từ 0h ngày 11/4/2020.
Tổng cục Hải quan nói: "Quy định về nguyên tắc quản lý hạn ngạch của Quyết định Bộ Công Thương nêu rõ thương nhân đăng ký tờ khai hải quan trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước".
Số lượng khai trên tờ khai hải quan đã đăng ký sẽ được trừ lùi vào số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4. Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.
Tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan cho tới khi tổng số lượng đăng ký xuất khẩu của các tờ khai chạm mốc 400.000 tấn (tờ khai hải quan có số lượng vượt quá mốc 400.000 tấn sẽ không có giá trị làm thủ tục hải quan).
Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.
Xung quanh việc hạn ngạch xuất khẩu 400.000 tấn gạo, rất nhiều chuyên gia, doanh nghiệp còn có ý kiến khác nhau về thời điểm, tính thực tế và tác động, nhiều doanh nghiệp không tiếp cận được thông tin mở tờ khai hạn ngạch xuất khẩu bất ngờ.
Trong khi đó, các vấn đề như hạn chế xuất khẩu để đảm bảo an ninh lương thực, đảm bảo dự trữ của cơ quan Nhà nước đã khiến Bộ Công Thương, Bộ Tài chính hứng chịu nhiều chỉ trích do chỉ lo làm xong việc của mình.
Nguyễn Tuyền
