Hiện nay tại Việt Nam, hệ thống bảo hiểm hưu trí (BHHT) là hệ thống đơn tầng với sự hiện hữu của chính sách BHHT do Nhà nước tổ chức, quản lý và vận hành. Quỹ BHHT hiện hành đang đối mặt với những khó khăn về việc tăng số chi trả, giảm số dư tồn quỹ và có khả năng hết quỹ nếu không có các cách thay đổi trong chính sách.
Chính sách BHHT bổ sung là một trong các chính sách an sinh xã hội của hệ thống đa tầng, đã được chứng minh sự phù hợp và thành công tại nhiều nước ở nhiều mức độ phát triển kinh tế khác nhau.
Bảo hiểm hưu trí bổ sung được quy định tại Khoản 3, Điều 4 - Các chế độ BHXH của Luật BHXH. Theo đó, tại Khoản 7, Điều 3 bảo hiểm hưu trí bổ sung được quy định là chính sách BHXH mang tính chất tự nguyện, nhằm mục tiêu bổ sung cho chế độ hưu trí trong BHXH bắt buộc, có cơ chế tạo lập quỹ từ sự đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động dưới hình thức tài khoản tiết kiệm cá nhân, được bảo toàn và tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật.
Trong đó đối tượng tham gia là người lao động và người sử dụng lao động đang tham gia BHXH bắt buộc với mức đóng góp như sau: Tỷ lệ đóng góp quy định trong hợp đồng lao động/thỏa ước lao động tập thể.
Cụ thể: Tổng mức đóng góp từ 5-22% tiền lương hàng tháng của người lao động; Mức tối đa: 5,06 triệu/người/tháng; Mức tối thiểu: 250.000 đồng/người/tháng.
Hai mức này được điều chỉnh theo mức lương cơ sở
Khi người tham gia rút tài khoản trước hạn thì toàn bộ các khoản đóng góp của người lao động sẽ được hoàn lại.
BHHT bổ sung sẽ bổ sung thêm trụ cột vào hệ thống hưu trí đơn lẻ hiện nay, giúp cải cách hệ thống hưu trí Việt Nam dần trở thành hệ thống đa trụ cột, đem lại sự bền vững và đảm bảo tính đầy đủ hơn cho hệ thống hưu trí. Đây được xem là giải pháp có tính chiến lược dài hạn đối với hệ thống an sinh xã hội nói riêng và phát triển kinh tế xã hội nói chung.
Bên cạnh đó, chính sách BHHT bổ sung là một bộ phận của BHXH, sẽ góp phần bổ sung quyền lợi hưu trí, từ đó, giảm áp lực lên ngân sách nhà nước và quỹ Bảo hiểm xã hội.
Đối với người tham gia đóng góp, BHHT bổ sung sẽ giúp người lao động cải thiện khả năng tài chính để có cuộc sống tốt hơn sau khi được đáp ứng nhu cầu tối thiểu bởi quyền lợi theo chế độ BHXH và có thể chủ động đối phó với các rủi ro phát sinh trong cuộc sống.
Đối với thị trường tài chính, lượng vốn hình thành từ các quỹ hưu trí bổ sung sẽ gia tăng nguồn vốn đầu tư dài hạn trên thị trường vốn Việt Nam, tạo điều kiện cho sự phát triển về chiều sâu và mang tính bền vững của thị trường vốn. Ngoài ra, dòng vốn từ các quỹ hưu trí sẽ được tái đầu tư trở lại nền kinh tế, góp phần cho sự phát triển chung của nền kinh tế.
Thanh Tùng
