Ông Lộc nói: “Công ty O.B đã mời cả luật sư kéo dài buổi làm việc đến hơn 1h sáng, thậm chí đập bàn đập ghế, bất hợp tác, lấy lý do giám đốc đi công tác nước ngoài, không có phiên dịch để vòng vo, chống đối làm việc với hải quan”.
Theo Cục Kiểm tra sau thông quan, đây là một ví dụ điển hình cho những bất cập, khó khăn của hải quan khi làm việc với doanh nghiệp về công tác chống gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa thời gian qua.
Thông tin thêm, ông Lộc cho biết, từ 2018 đến nay, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng căng thẳng, Mỹ đang áp thuế cao lên nhiều dòng hàng có xuất xứ từ Trung Quốc.
Một số doanh nghiệp đã lợi dụng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi đối với các hàng hóa xuất khẩu không phải là hàng “made in Việt Nam”.
Do đó cơ quan Hải quan đã tập trung nghiên cứu những phương thức, rủi ro về gian lận giả mạo xuất xứ, lấy xuất xứ của Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ, EU.
Cụ thể, Tổng cục Hải quan thành lập tổ công tác đặc biệt tập trung nghiên cứu, kiểm tra làm rõ những nghi vấn, gian lận này. Trên cơ sở tổng hợp 19 nhóm mặt hàng có rủi ro cao, có kim ngach tăng đột biến vào thị trường Hoa Kỳ và EU, Cục Kiểm tra sau thông quan đã thực hiện kiểm tra 9 doanh nghiệp và phát hiện hành vi gian lận để hưởng xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu đi Mỹ của 4 doanh nghiệp. Trong số này có 3 doanh nghiệp lắp ráp xe đạp, xe đạp điện và 1 doanh nghiệp lắp ráp mặt hàng sản phẩm gỗ (giá, kệ bếp).
Một vụ việc cụ thể đã có kết quả kiểm tra là trường hợp Công ty TNHH xe đạp Excel. Theo ông Lộc, công ty này có 100% vốn đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc, thành lập năm 2018, chuyên lắp ráp xe đạp, xe đạp điện xuất khẩu.
Qua kiểm tra, hải quan phát hiện doanh nghiệp trên nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng thành sản phẩm hoàn chỉnh.
“Các linh kiện nhập khẩu về Việt Nam không trải qua bất kỳ công đoạn gia công sản xuất nào khác và xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ lấy nguồn gốc xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi do chính phủ Hoa Kỳ dành cho Việt Nam”, ông Lộc khẳng định.
Đối chiếu quy định tại điều 6 thông tư 05/2018/TT-BCT và điều 9 nghị định 31/2018/NĐ-CP quy định chi tiết Luật quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa, theo ông Lộc, các sản phẩm của doanh nghiệp trên không đủ tiêu chí để xác định là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam. Công ty đã thừa nhận hành vi vi phạm của mình.
Tổng cục Hải quan ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hình thức phạt tiền và xử phạt bổ sung tịch thu toàn bộ tang vật là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của doanh nghiệp.
Đáng chú ý, theo ông Lộc, trong quá trình kiểm tra, Hải quan còn phát hiện công ty đã thực hiện các thủ tục gian dối để được cơ quan có thẩm quyền (VCCI chi nhánh TP.HCM) cấp giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam (C/O Form). Ngày 11/11/2019 Tổng cục hải quan đã có công văn gửi VCCI chi nhành TP.HCM yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ này. Và VCCI đã thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ này.
“Ngày 16/12, Tổng cục Hải quan đã có công văn gửi Bộ Công thương (Cục Xuất nhập khẩu) kiến nghị bộ này thông báo vi phạm của Công ty TNHH xe đạp Excel đến các cơ quan, tổ chức có liên quan theo thẩm quyền. Tuy nhiên, đến nay chúng tôi chưa nhận được phản hồi của Bộ Công Thương”, Cục trưởng Lộc nói.
Theo ông Lộc, từ kết quả xử lý đối với Công ty TNHH xe đạp Excel, các doanh nghiệp còn lại có biểu hiện co cụm chống đối, lấy nhiều lý do như người phiên dịch dịch chưa rõ nội dung cần dịch lại, giám đốc bận phải đi công tác nước ngoài gấp để cố tình không ký các biên bản làm việc, biên bản vi phạm hoặc có dấu hiệu bỏ trốn, tẩu tán tài sản.
“Chúng tôi đã lấy lời khai, xác minh các công đoạn sản xuất tại nhà máy để lập biên bản, củng cố chứng cứ, lập luận khi làm việc với họ, song họ vẫn bất hợp tác”, ông Lộc nói.
Lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết dịp cuối năm và đầu 2020, hải quan sẽ mở rộng kiểm tra một số nhóm hàng pin năng lượng mặt trời, đèn LED…
Hoàng Hưng
