Một nguồn tin giấu tên am hiểu vấn đề cho biết hội nghị dự kiến diễn ra hôm 24/4 nhưng đã bị hủy do Mỹ khăng khăng rằng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chịu trách nhiệm cho các hoạt động ban đầu ứng phó Covid-19, trong khi Trung Quốc kiên quyết từ chối thảo luận về các đề xuất điều tra WHO.
"Bởi vậy, hội nghị bị hủy vào phút chót", nguồn tin cho biết, thêm rằng hội nghị thượng đỉnh vẫn có thể diễn ra trong tương lai gần nếu hai bên có thể đồng ý về một thỏa hiệp đối với WHO, hoặc ít nhất về lời lẽ đối với WHO trong thông cáo của G20.
Theo kế hoạch, hội nghị video có sự tham dự của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tuy nhiên, hội nghị cuối cùng không xuất hiện trong chương trình nghị sự chính thức được chủ tịch G20 năm nay Arab Saudi công bố.
Ban tổ chức G20 chưa phản hồi về thông tin trên.
"Trung Quốc cho rằng Mỹ dừng tài trợ WHO để đánh lạch hướng sự lãnh đạo yếu kém trong việc chống Covid-19 và cố đổ lỗi cho Trung Quốc, nhưng Mỹ nói rằng WHO là một phần của Trung Quốc và Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về những tổn thất nặng nề ở Mỹ", Shen Dingli, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, nhận định. "Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đã xấu đi rất nhiều và điều đó rất đáng lo ngại. Tương lai sẽ trở nên tồi tệ hơn".
Hội nghị thượng đỉnh qua video đầu tiên giữa các lãnh đạo G20 để ứng phó Covid-19 diễn ra hôm 26/3. Các lãnh đạo thống nhất làm bất cứ điều gì cần thiết để vượt qua đại dịch và tung gói 5.000 tỷ USD để hỗ trợ kinh tế toàn cầu. Dịch bệnh đến nay đã khiến hơn 2,8 triệu người nhiễm bệnh và hơn 197.000 người tử vong toàn cầu. Mỹ hiện là vùng dịch lớn nhất thế giới với hơn 924.000 ca nhiễm và hơn 51.000 người tử vong.
Từ sau hội nghị đó, Mỹ và Trung Quốc tranh cãi gay gắt về vai trò của WHO và đỉnh điểm là Trump tuyên bố dừng cấp ngân sách cho tổ chức này. Trung Quốc hôm 23/4 thông báo sẽ cung cấp thêm 30 triệu USD cho WHO đối phó dịch bệnh.
Jia Qingguo, giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Bắc Kinh, cho biết quan hệ Mỹ - Trung đã xấu đi trong nhiều năm và Covid-19 khiến tình hình càng tồi tệ hơn. "Đây lẽ ra là cơ hội để hai nước hợp tác đối phó Covid-19, nhưng Mỹ đổ lỗi cho Trung Quốc và sự đáp trả của Trung Quốc khiến hai bên tăng cường đối đầu", ông nói.
Theo Jia, nếu Trump tái đắc cử tháng 11, quan hệ Mỹ - Trung có thể leo thang thành một cuộc đối đầu toàn diện.
Huyền Lê (Theo SCMP)
