Công ty chứng khoán MBS vừa có báo cáo kinh tế vĩ mô năm 2019 và dự báo năm 2020, trong đó đánh giá cao chính sách điều hành tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước trong năm vừa qua và áp lực tỷ giá trong năm 2020 là không lớn.
Tỷ giá VND/USD diễn biến ổn định giao động quanh một biên hẹp trong suốt năm 2019. Mức biến động cao nhất chỉ xấp xỉ trên 1% vào thời điểm đầu năm và gần như diễn biến đi ngang trong các tháng cuối năm.
NHNN áp dụng chính sách điều hành linh hoạt thông qua tỷ giá trung tâm, tuy nhiên chủ yếu để thị trường tự điều tiết và chưa có động thái bán ra lượng lớn USD để can thiệp vào thị trường. Áp lực lên tỷ giá VND/USD trong tháng 5 2019 có tăng lên khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ- Trung Quốc xảy ra căng thẳng khiến giới đầu tư và tài chính quan ngại Trung Quốc sẽ phá giá Nhân dân tệ.
Tuy nhiên áp lực rất nhanh giảm trở lại vào các tháng cuối năm khi FED bắt đầu quá trình hạ lãi suất và sau đó hạ liên tục 3 lần. Chính quá trình này đã giảm áp lực lên VND cũng như các đồng tiền khác của các quốc gia mới nổi.
Dự trữ ngoại hối được củng cố và duy trì đà gia tăng trong năm 2019 khi cán cân thanh toán thặng dư. Ước tính dự trữ ngoại hối cuối năm 2019 đạt khoảng 79 tỷ USD khi NHNN đã kịp thời mua vào USD trong các tháng đầu năm 2019 tạo điều kiện giữ ổn định tỷ giá.
Trong năm 2019, NHNN đã chủ động điều hành thận trọng ngay từ đầu năm do đó hoàn toàn chủ động trong việc điều hành tỷ giá linh hoạt trong biên độ an toàn. NHNN vẫn quy định mức lãi suất 0% đối với tiền gửi USD cho cả khách hàng cá nhân và tổ chức. Trong khi đó, lãi suất huy động VND các kỳ hạn dài (trên 12 tháng) đã tăng khoảng 0,7% - 1,2% trong các tháng giữa năm trước khi giảm nhẹ vào các tháng cuối năm sau một loạt động thái nới lỏng chính sách của NHNN.
Mức chênh lệch lãi suất tiền gửi USD và VND ở mức khá cao trong bối cảnh lạm phát duy trì ở hợp lý khiến người dân có xu hướng bán USD và nắm giữ VND, tạo điều kiện cho NHNN có thêm nhiều dư địa để duy trì mức tỷ giá VND/USD hợp lý.
USD nhiều khả năng sẽ giữ xu hướng giao động đi ngang trong năm 2020 khi FED sẽ giữ quan điểm giữ nguyên lãi suất sau 3 lần giảm trong năm 2019. Tăng trưởng Kinh tế Mỹ năm 2020 sẽ ở mức trung bình do đó không hỗ trợ cho đà tăng hay giảm của USD một cách rõ rệt. Điều này khiến sức ép lên VND không quá mạnh và do đó, MBS đánh giá NHNN sẽ chỉ tăng nhẹ tỷ giá VND/USD thêm từ 1-1,5% trong năm 2020, phù hợp với sự chênh lệch lạm phát giữa Việt Nam và Mỹ trong năm 2020.
Nhìn chung, NHNN vẫn phải cân đối hai mục tiêu là ổn định vĩ mô và hỗ trợ xuất khẩu do đó không có động lực hạ giá hay tăng giá VND quá mạnh nếu không chịu sức ép từ lạm phát hoặc từ môi trường kinh tế thế giới. Cán cân thương mại của Việt Nam thặng dư khoảng 9,94 tỷ USD trong năm 2019 nên đã tạo ra sự hỗ trợ vững chắc cho công tác ổn định tỷ giá tại Việt Nam của NHNN.
Ngọc Bích
