Từ ngày 11/2/2020, bà Nguyễn Thị Nga, người được biết đến là Chủ tịch HĐQT Tập đoàn BRG, một trong những tập đoàn bất động sản lớn nhất Việt Nam, đã không còn là thành viên HĐQT và Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Thương mại Hà Nội – CTCP.
Cùng với sự rút lui của bà Nga, trước đó Hapro đã liên tục quyết định thoái vốn tại nhiều công ty con sở hữu quỹ đất lớn, như: thoái toàn bộ 20,15% vốn điều lệ đang sở hữu tại Công didnhcp Liên hiệp Xuất nhập khẩu và Đầu tư Hà Nội (Unimex Hà Nội); thoái hơn 53% vốn tại Thương mại Tràng Thi, bán 35% trong CTCP Siêu thị VHSC – đơn vị vận hành hệ thống Seika Mart, bán 32% vốn cổ phần Công ty Chợ Bưởi, 21% cổ phần Thủy Tạ, 32% vốn Thực phẩm Hà Nội…
Theo tìm hiểu của tạp chí Nhà đầu tư, bên nhận chuyển nhượng cổ phần (ít nhất) tại 3 đơn vị là các doanh nghiệp có ít nhiều liên quan tới Tập đoàn BRG.
Đơn cử, với thương hiệu nổi danh CTCP Gốm Chu Đậu Hapro, Hapro ngày 11/3/2019 đã công bố thoái 21% vốn tại Gốm Chu Đậu cho Tập đoàn BRG, giá chuyển nhượng là 13.500 đồng/cổ phần.
Hay với thương vụ thoái vốn tại Hafasco, 2 đối tác nhận chuyển nhượng hơn 3,4 triệu cổ phiếu từ Hapro là Công ty TNHH Xây dựng và Dịch vụ thương mại An Khang; Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Phương Đông. Đây vốn là các pháp nhân có ít nhiều liên quan tới Tập đoàn BRG.
Mối liên hệ tương tự cũng có thể nhận ra trong thương vụ Hapro thoái 99,99% vốn tại CTCP Đầu tư thương mại Hapro Đà Nẵng. Được biết, bên nhận chuyển nhượng là Công ty TNHH Thương mại đầu tư Hòa Lợi và Công ty TNHH Phát triển dịch vụ thương mại Toàn Thắng.
Việc Hapro thoái vốn tại nhiều đơn vị thành viên được kỳ vọng giúp doanh nghiệp này tái cơ cấu toàn diện hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời có thêm nguồn tiền dồi dào, đảm bảo nguồn lực tập trung vào mảng kinh doanh cốt lõi.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính), đây cũng là một cách mà nhiều nhà đầu tư vẫn sử dụng để thâu tóm lấy những mảnh đất có giá trị.
.jpg)
Đối với trường hợp của Hapro, theo ông Thịnh, từ năm 2018, khi tiến hành cổ phần hóa, Hapro là lựa chọn rất phù hợp đối với tập đoàn như BRG: gốc nhà nước, sở hữu những khu đất vàng ở trung tâm, nhiều diện tích trong số đó được quản lý bởi các đơn vị thành viên của Hapro.
Sau khi công ty con của Tập đoàn BRG là Vinamco chi gần 2.000 tỷ đồng để sở hữu 65% cổ phần tại Hapro, đến nay Hapro lần lượt thoái vốn khỏi nhiều đơn vị thành viên và bên nhận chuyển nhượng, như thông tin truyền thông đăng tải, ít nhiều có liên quan đến Tập đoàn BRG.
"Không loại trừ khả năng đây là một bài của nhà đầu tư: xé lẻ hay chia nhỏ để các diện tích vàng có thể rơi vào các công ty ít nhiều có liên quan đến họ, rồi từ đó có thể xin với cấp có thẩm quyền chuyển hóa mục đích sử dụng đất. Việc bẻ từng chiếc đũa trong nắm đũa bao giờ cũng đơn giản và dễ dàng hơn so với việc bẻ cả nắm đũa.
Bằng cách ấy, việc thâu tóm, chuyển đổi các diện tích đất vàng theo mong muốn của doanh nghiệp cũng dễ dàng hơn và đặc biệt không gây ồn ào, dư luận trái chiều so với việc chính tập đoàn lớn trực tiếp đứng ra thâu tóm.
Sự việc khu đất vàng 148 Giảng Võ (Trung tâm triển lãm Giảng Võ cũ) là một ví dụ, dự án nhiều năm gặp khó khăn và phản ứng của giới chuyên môn và dư luận", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định.
Cũng theo vị chuyên gia, việc định giá các khu đất vàng của Hapro ở thời điểm này không có ý nghĩa gì bởi Hapro đã là công ty cổ phần 100%. Điều quan trọng đối với bên nhận chuyển nhượng là làm sao biến những diện tích đất đó thành những con gà đẻ trứng vàng, hợp thức hóa việc đầu tư ở những địa điểm đất vàng đó theo đúng mong muốn của họ mà không bị ngăn trở hay ầm ĩ.
"Chuyển đổi mục đích sử dụng đất còn phụ thuộc vào quy hoạch tổng thể của thành phố. Song kinh nghiệm từ nhiều dự án bất động sản cho thấy việc điều chỉnh quy hoạch không phải là không làm được.
Từng có ý kiến chỉ ra tình trạng ở Việt Nam là quy hoạch mà như không quy hoạch, quy hoạch hôm nay nhưng ngày mai có đề xuất thay đổi thì có khi lại điều chỉnh quy hoạch, thậm chí sau đó có thể còn thay đổi tiếp. Như vậy không còn gọi gì là quy hoạch nữa.
Đã là quy hoạch thì ai cũng phải tuân thủ và quy hoạch ấy ít nhất phải giữ ổn định tới 50-70 năm, đằng này chủ yếu là quy hoạch trước mắt, không nhìn lâu dài, cứ chạy theo điều chỉnh, hệ quả là một đô thị nham nhở", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói.
Thành Luân
