Từ đầu tháng 2/2020, lưu lượng khách mua sắm tại các trung tâm bán lẻ bắt đầu giảm dần khi các vấn đề liên quan đến ý thức cộng đồng trong việc bùng phát dịch bệnh nâng lên.
Giá thuê giảm mạnh
Trong Q1/2020, thị trường bán lẻ TP HCM không ghi nhận yêu cầu diện tích thuê mới, công suất trung bình giảm nhẹ 1 điểm phần trăm theo quý do một số hợp đồng thuê ngắn hạn đã hết thời hạn và một số hợp đồng bị hủy tại các dự án ngoài khu vực trung tâm.
Trước khi đóng cửa, công suất thuê ở khu vực ngoài trung tâm ghi nhận giảm, đặc biệt là đối với các khối đế thương mại với diện tích dành cho ngành ăn uống và giải trí chiếm tỷ lệ cao. Các nhà bán lẻ trong nước và quốc tế đang cố gắng trì hoãn hợp đồng hoặc xem xét lại các điều khoản thuê.
Giá chào thuê trung bình giảm 2% theo quý do các dự án ngoài trung tâm chào giá thuê giảm để thu hút các khách thuê mới. Một số trung tâm bán lẻ tại khu vực này đã cung cấp giá thuê giảm đến 30% so với Q4/2019. Nhiều dự án tại khu vực trung tâm đã lấp đầy miễn cưỡng điều chỉnh giá thuê trong ngắn hạn, tuy nhiên áp lực giảm giá dự đoán tăng trong thời gian tới.
Tuy nhiên, chủ đầu tư bán lẻ trong nước đã có những phản ứng trong việc hỗ trợ khách thuê nhanh hơn so với các chủ đầu tư bán lẻ nước ngoài. Vào tháng 2, CTCP Vincom Retail công bố hổ trợ trên giá thuê cho các khách thuê hiện tại với tỷ lệ hỗ trợ chi phí thuê mặt bằng được xem xét, đánh giá theo mức độ bị ảnh hưởng từ các vùng và ngành kinh doanh của doanh nghiệp. Tập đoàn Hưng Thịnh cũng đã đề nghị mức giảm từ 20 - 40% tùy theo từng trường hợp.
Trong hai tháng cuối của Q1, hầu hết khách thuê yêu cầu hỗ trợ tiền thuê và được chủ đầu tư tiếp nhận và giải quyết riêng lẻ. Khảo sát chủ đầu tư gần đây cho thấy họ cung cấp mức giảm giá thuê tháng phổ biến từ 10 - 30% và một số trường hợp lên đến 50%.
Cùng với việc học sinh, sinh viên ở nhà kể từ dịp Tết, các khách thuê thuộc các lĩnh vực như giáo dục, trò chơi giải trí và ăn uống có doanh thu giảm đáng kể và đang đề nghị mức giá thuê giảm ưu đãi hơn trong suốt thời gian đóng cửa.
Các khách thuê mới đang trong quá trình cân nhắc việc gia nhập thị trường đã tiến hành đàm phán lại giá thuê; một số khác đã hoãn việc hoàn tất hợp động thuê mới và một số khách thuê đã kí hợp đồng trước khi bị đóng cửa đang tìm cách xin gia hạn việc miễn tiền thuê nhà.
Thay đổi cấu trúc kinh doanh
Trong chín tháng tới, 87% nguồn cung mới sẽ tập trung tại khu vực ngoài trung tâm và điều nay có thể dẫn đến giá thuê trung bình giảm. Việc người tiêu dùng phải đối mặt với việc giảm thu nhập và sự không chắc chắn tăng, các chủ đầu tư hiện đang xem xét trì hoãn thời điểm tham gia vào thị trường.
Với kì vọng dịch sớm kiểm soát, tình hình cải thiện trong việc quản trị tài chính, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và các chương trình kích cầu chưa từng có làm tăng kỳ vọng về sự phục hồi nhanh chóng ở Việt Nam. Theo dự báo gần đây nhất của ADB, với mức tăng trưởng 4,8% trong năm 2020, Việt Nam sẽ có mức tăng trưởng GDP cao nhất châu Á và dự báo đạt 6,8% trong năm 2021.
Thời cơ của ngành bán lẻ trong thời gian sắp tới chủ yếu nằm ở việc thay đổi cấu trúc kinh doanh. Những thay đổi này bao gồm phát triển thương mại điện tử, điều chỉnh phương thức tính giá thuê hoặc thay đổi hành vi người tiêu dùng.
Một điểm lưu ý tích cực, chi phí thuê giảm sẽ tạo động lực cho ngành. Các nhà bán lẻ hiện hữu sẽ phải đổi mới các chiến lược bán hàng tại cửa hàng và trực tuyến để phù hợp với yêu cầu của thị trường.
Các ngành bị ảnh hưởng bởi sự bùng phát của dịch bệnh như ăn uống, phòng tập thể dục và rạp chiếu phim sẽ phục hồi nhanh hơn những ngành khác khi dịch bệnh kết thúc và người tiêu dùng địa phương sẽ nhanh chóng trở lại nhịp sinh hoạt bình thường sau nhiều tháng bị cách ly xã hội. Các ngành liên quan đến kinh doanh trực tuyến như thời trang có thể phục hồi chậm hơn khi hành vi tiêu dùng thay đổi, từ mua sắm tại cửa hàng sang mua sắm trực tuyến.
Với tầm nhìn phát triển bền vững trong dài hạn ở cả hai phía chủ cho thuê và khách thuê, có thể cần xem xét đến các phương án như: Gia hạn thời gian thuê trong thời gian 3 tháng; Hoàn trả tiền thuê trong vòng 9-18 tháng tiếp theo hoặc trong thời gian còn lại của hợp đồng thuê; Thanh toán tiền thuê hàng tháng trong thời kỳ khủng hoảng; Phí dịch vụ duy trì mức tối thiểu và được thanh toán hàng tháng…
Từ Thị Hồng An - Giám đốc Bộ phận cho thuê thương mại Savills TP HCM